“Lees onze 5 idealen en u begrijpt wat onze missie is.”

Oosterduinen, daar wil ik (ver)blijven!
Visiedocument 2016-2021

Het bestuur van de Vereniging van Huiseigenaren Oosterduinen wil haar beleid voeren aan de hand van een manifest. U kunt het ook een visiedocument noemen. Dat visiedocument leest u hier. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 13 mei 2016 is dit visiedocument goedgekeurd door de leden. Het mag dus nu een tekst heten, die uit hun hart is gegrepen. Vanaf nu zal het bestuur met dit verhaal overheden en externe partijen duidelijk maken waar zij voor staat en welke belangen zij dient.

Waarom een visiedocument?
Zonder visie op het bos en haar omgeving kun je als eigenaren moeilijk samenwerken en idealen nastreven. Een visie is niets anders dan een stip aan de horizon. Over die stip moeten we het eens zijn, voordat we onderweg gaan. Dit visiedocument beschrijft de manier waarop wij willen verblijven in Oosterduinen, gerangschikt in zes idealen.
Dit visiedocument heeft de volgende doelen:
1.Bestuur kan bij het maken van keuzes terugvallen op dit document.
2.Huiseigenaren (lid of geen lid) kunnen zien welke koers de vereniging volgt.
3.Huiseigenaren (lid of geen lid) kunnen enthousiast gemaakt worden door de idealen.
4.Externe partijen, instanties en overheden zien wat de vereniging drijft en bindt.

Hoe kwam het visiedocument tot stand?
Op verzoek van het bestuur heeft Hein Bloemink (lid) in 2015 een kwalitatief onderzoek gedaan onder leden en niet leden. Daardoor ontstond een beeld van de manier waarop mensen in het bos willen verblijven en wat ze belangrijke thema’s (en dilemma’s) vinden. De resultaten zijn door Hein Bloemink vertaald naar zes idealen en hij heeft ze tijdens de ALV najaar 2015 gepresenteerd. Daar werden deze idealen positief ontvangen. In maart 2016 is er door het bestuur een klankbordgroep (KBG) gevormd onder leiding van Hein Bloemink. Deze klankbordgroep (12 personen inclusief voorzitter en notulist) hebben in een sessie van drie uur de idealen bediscussieerd en van kanttekeningen voorzien. In de geest van deze sessie heeft Hein Bloemink dit uiteindelijke visiedocument geschreven. Uiteindelijk halen vijf idealen de eindversie, doordat twee konden worden gecombineerd.

Verantwoording voor opzet en toonzetting
De structuur van idealen is voorlopig vastgehouden. De formuleringen zijn lang genoeg om een duidelijke toon te zetten en kort genoeg om niet beklemmend te zijn. Met andere woorden: de visies zijn niet vertaald naar een wetboek met dogma’s. De teksten geven voldoende richting, maar laten eveneens ruimte voor vrije interpretatie door bestuur en andere betrokkenen. Het visiedocument is geschreven om enthousiasme te kweken bij lezers. Voorzitter Albert Koele (bestuur) zei eens: ‘We hebben goud in handen’. Die uitspraak is het vertrekpunt geweest voor dit visiedocument. Naar de mening van de auteur is de inbreng van de KBG evenwichtig opgenomen in dit visiedocument.

Ideaal 1:
Het bos is de baas, harmonie tussen mens en bos is het uitgangspunt

Visie:
Oosterduinen erkent haar verantwoordelijkheid en zorgplicht voor het bos. Het belang van het bos staat hoog aangeschreven bij de gebruikers en Oosterduinen wil dat belang dienen. Realisatie van dit ideaal gebeurt door enthousiasmeren van gebruikers van het bos en het goed samenwerken met handhavende instanties, zoals gemeente en politie. Als eigenaren willen verbouwen, perceel aanpassen, bomen kappen of herinrichten dan toetsen zij hun plannen aan het belang van het bos. Hierbij houden ze ook rekening met het ‘plaatje’ voor andere eigenaren. Uitgangspunt is dat het een ‘huisje in het bos’ blijft. Het bos bepaalt het beeld. Voor ons comfort ‘dealen’ we met het bos, maar spelen nooit de baas. Als het niet anders kan vraagt Oosterduinen bevoegde instanties om bij overtreding van (morele of juridische) regels handhavend op te treden op basis van bestemmingsplan en/of Burgerlijk Wetboek.

Wenken voor uitwerking 2016-2021
Oosterduinen staat voor een duurzaam en harmonieus ecosysteem voor mens en bos (plant en dier). Hierbij is het ‘belang van het bos’ lastig te omschrijven. Daarom gaat Oosterduinen het DNA van het bos in een bondig ‘Bos-Paspoort’ noteren. Met respect voor natuurwetten (dieren en planten) en voor de ontstaansgeschiedenis van Oosterduinen (van zandverstuiving tot bos). We vragen experts van b.v. gemeente, provincie, Staatsbosbeheer of Drents Landschap om advies om het DNA van ons bos te omschrijven. We laten ons mede-inspireren door het vigerende bestemmingsplan Norgerduinen. Het Bos-Paspoort wordt vervolgens leidraad bij het maken van beleidskeuzes. We kunnen met het Bos-Paspoort ook externe partijen laten zien waarvoor wij staan. En inzicht geven in de concrete natuurlijke waarden die wij bewaken. Het Bos-Paspoort wordt in de vorm van b.v. een inspiratieboekje (dus géén ‘wetboekje’) verdeeld onder eigenaren en op de website gecommuniceerd. Voor duurzaam bewustzijn van de bosbelangen wordt b.v. iedere twee jaar een schouw gedaan onder leiding van experts. Hieraan kunnen alle bosgebruikers meedoen. We kunnen dan met eigen ogen zien waar het goed gaat en waar het minder goed gaat. Oosterduinen stimuleert (en faciliteert) eigenaren om individuele adviezen in te winnen bij experts (b.v. IVN), al dan niet tegen vergoeding. Oosterduinen stimuleert het ‘omdenken’ van eigenaren. Van stadse oplossingen omdenken naar natuurlijke oplossingen. Aldus wordt langzaam het DNA van het bos óók het DNA van haar gebruikers.

Ideaal 2:
Het bos is uitdagend voor jong en oud

Visie:
Het bos mag een bron van plezier zijn, maar wordt aan dat ideaal niet opgeofferd. Integendeel, we zoeken naar manieren om het bos in zijn eigen kracht uitdagend, leerzaam en avontuurlijk te laten zijn. We gaan hierbij dus uit van de ingrediënten die het (ontdek)bos ons zelf al geeft. De uitdaging van het bos wordt door ons overigens in een veel bredere context gezien: de wijde omgeving. Oosterduinen is een stukje van groter gebied met natuurlijke en recreatieve waarden. De nabijheid van natuurlijke wandelroutes, het Noordse Veld, stroomdallandschap, Schilleveen en dergelijke is een succesfactor voor Oosterduinen. Daarom betrekken we de hele omgeving bij de uitwerking van dit ideaal. Een holistische kijk op de beleving van Oosterduinen.

Wenken voor uitwerking 2016-2021
We erkennen de reeds aanwezige natuurlijke aantrekkingskracht van het bos om te sporten, spelen, recreëren. We initiëren zelf bewust geen speel-, leer- en sportplaatsen. We proberen geen externe sporters op mountainbikes of crossmotoren aan te trekken, integendeel. Als eigenaren gezamenlijk op openbare gedeelten van het bos speelplekken tot stand willen brengen zal Oosterduinen gevraagd en ongevraagd adviseren. Oosterduinen wordt graag bij deze initiatieven betrokken om te zien of het belang van het bos niet wordt geschaad. Zie ideaal 1. Waar nodig onderneemt Oosterduinen actie tegen plannen die het belang van het bos (ernstig) schaden. Aanspreken en (als het niet anders kan) steun vragen aan bevoegde instanties die kunnen handhaven op basis van bestemmingsplan of Burgerlijk Wetboek. Nóg een belangrijk punt: De recreatieve waarden van omliggende gebieden worden nadrukkelijk betrokken bij de kwaliteitsbeleving van Oosterduinen. We commiceren erover met eigenaren in Oosterduinen. We zoeken contact met beheerders van omliggende natuurgebieden om samen op te trekken in de promotie hiervan. Denk aan gemeente, Drents Landschap, provincie en Staatsbosbeheer. Met verenigingen als IVN gaan we in kaart brengen welke waarde de omgeving toevoegt aan de kwaliteit van Oosterduinen.

Ideaal 3:
Een veilig bos (zonder a-sociaal gedrag en criminaliteit)

Visie:
Wij wensen een bos zonder criminaliteit, drank- en drugsoverlast en ook zonder mensen met foute bedoelingen die overlast geven. Een bos met mensen van alle soorten en maten en achtergronden. Als het om overlast gaat is ‘wie ze zijn’ geen maatstaf, maar hoe ze zich gedragen ten opzichte van anderen wél. De bepalende sfeer van het bos: rust en privacy. Dat is de toetssteen. Ook willen we een (brand)veilig bos waarin alle huisjes bereikbaar zijn voor hulpdiensten. We zijn waakzaam en signaleren verdachte of ongewenste situaties. We stimuleren sociale controle en alertheid. Als het bos ‘van niemand is’ dan is het een fluitje van een cent om je te misdragen. In Oosterduinen is het bos ‘van iedereen’ en dat komt de sociale veiligheid ten goede.

Wenken voor uitwerking 2016-2021
Oosterduinen wil het voorportaal zijn van handhavende instanties en wil daarom meldingen van overlast coördineren. Oosterduinen wil aanspreekpunt zijn voor mensen die overlast ervaren of ongewenst gedrag signaleren. Denk aan afvaldumping, vuurwerk tijdens jaarwisseling, blaffende honden, lawaai, hennepkwekerijen. Die alerte mensen moeten met hun verhaal ergens terechtkunnen. Oosterduinen wil meldpunt zijn. Dat kan alleen slagen in samenwerking met b.v. gemeente en politie. Speciale aandacht is er voor mensen ‘in problemen’ (drank, drugs, psychische problemen) die via hulpverleners tijdelijk terechtkomen in huurhuizen in Oosterduinen onder het motto: bos als rustpunt zonder prikkels en verleidingen. Oosterduinen zoekt contact met deze verwijzende instanties. Niet om de huurders te weren, maar om wederzijds begrip te kweken. En: om bij overlast een adres te hebben om die overlast te melden. Het begrip ‘overlast’ is vaak subjectief. Oosterduinen waagt zich niet aan (ver)oordelen. Wie overlast ervaart heeft altijd gelijk. De politie (en dus niet Oosterduinen) beoordeelt of de klacht gegrond is en onderneemt eventueel de actie. Oosterduinen zorgt voor lage drempels bij de politie. Oosterduinen zal ‘waardig gedrag’ promoten in haar communicatie naar eigenaren en bezoekers.

Ideaal 4:
Een verzorgde en stijlvolle uitstraling van het gezamenlijke gebied

Visie:
Het oog wil ook wat. Kijk eens naar het bos ‘Oosterduinen’ door de bril van iemand die er voor het eerst komt. Op dat moment zie je het bos en haar wegen opeens anders. Dan ervaar je opeens de aanwezigheid van gastvrijheid en toewijding (of juist niet). Ons bos vertelt je direct bij binnenkomst een verhaal van zorg en aandacht. De huisjes maken deel uit van de kwaliteitsuitstraling. Ze vormen het ‘decor’. Soms zijn huisjes verwaarloosd en dragen negatief bij aan de uitstraling. Soms zijn sociale of financiële problemen de reden dat de eigenaar niet meer naar zijn bezit wil/kan omkijken. Soms vindt men de verwaarlozing zelf mooi. Daarover mogen we geen oordeel vellen. Als verwaarlozing objectief bezien botst met de verzorgde uitstraling of veiligheid, verklaart Oosterduinen deze als ongewenst en gaat met de eigenaar in gesprek. Voorts zijn de doorgaande wegen en de entrees van het bos beeldbepalers. Zij krijgen de volle aandacht van Oosterduinen.

Wenken voor uitwerking 2016-2021
De identiteit van het bos moet zichtbaar worden bij de entree van het bos en op doorgaande wegen. De gewenste identiteit is: ‘respect voor het bos en toewijding door de eigenaren’. Oosterduinen richt zich voor dit ideaal op het ‘openbare’ gebied. Soms zelfs ook op privébezit, als verwaarlozing op zichtlocaties aan de orde is. Speciale aandacht voor ‘doorgaande’ wegen in het bos en de entrees van Oosterduinen. We werken aan begaanbaarheid (minder hobbels en bobbels) en onderzoeken mogelijkheden van duurzame verharding zonder te vervallen in traditionele wegverharding. Oosterduinen probeert verschillende eigenaren van doorgaande wegen met elkaar in contact te brengen voor overleg over onderhoud. We blijven verre van straatverlichting. Pluriformiteit liever dan uniformiteit. De entrees van het bos (Zonnelaan, Voorsteweg, Middenweg) beschouwen we als sfeerbepalers die iets zeggen over onze identiteit. Daar willen we elementen aanbrengen die ‘welkom’ en ’toewijding’ uitstralen. Te denken valt aan entreeborden met informatie en ‘welkom’. Voor de uitvoering hiervan zoeken we samenwerking met organisaties die tegen betaalbare tarieven groenwerk verzorgen, zoals AOC Terra of Reclassering. Te overwegen valt de oprichting van een Bosfonds Oosterduinen (fondswerving) dat ruimte geeft om financieel te investeren in dit ideaal. – Ten aanzien van verwaarloosde huisjes op zichtlocaties: Oosterduinen gaat de definitie ‘ongewenst verwaarloosd’ nader opstellen na raadpleging van experts op het gebied van volkshuisvesting. Tot dan noemen we het verwaarlozing: “Als sprake is van ernstig achterstallig onderhoud van huis en bos, in combinatie met het (vrijwel) nooit gebruiken van het huis”. Hierbij intuïtie volgen en door meerdere mensen laten beoordelen. Het bestuur geeft uiteindelijk na overleg de status ‘ongewenst verwaarloosd’ aan een huisje. Vervolgens wordt contact gezocht met de eigenaar om de situatie te bespreken en eventuele problemen aan te horen. Als de eigenaar zijn bezit wel wil verkopen (of opknappen) ondersteunt Oosterduinen daarbij enigszins. B.v. door promotie via de website. Als het niet anders kan zoekt Oosterduinen contact met de gemeente, die wettelijke kaders heeft om tegen verpaupering op te treden (aanschrijven).

Ideaal 5:
Balans tussen permanente bewoning en recreatief gebruik

Visie:
In het bos verblijven mensen omdat ze van dit bos houden en dit respecteren. Dát is wat hen bindt. Is het dan van belang of zij hier permanent zijn (wonen) of niet? Nee. Dat is slechts een administratieve kwestie. Oosterduinen wil dat er een natuurlijke balans zal zijn tussen permanent en recreatief gebruik van huizen. Permanent wonen zal op natuurlijke wijze beperkt blijven, omdat wonen in Oosterduinen ook nadelen kent.

Wenken voor uitwerking 2016-2021
Permanent wonen wordt pas een nadeel als de bewoners zich niet herkennen in de idealen van Oosterduinen. Dat kunnen we voorkomen door morele voorwaarden te stellen aan permanente bewoning. Simpel gezegd: ‘past uw manier van leven in dit bos?’ Het beleid van Oosterduinen trekt ‘de juiste’ mensen aan, die zich herkennen in de idealen. Hun gedrag maakt het bos waardevoller en precies dát is de kern van dit ideaal. De vraag of mensen permanent wonen in het bos is niét de kernvraag, maar hoe ze zich hier gedragen is dat wél. In een quotum wordt niet veel heil gezien. Permanente bewoning zou in het hele gebied mogelijk moeten zijn. Oosterduinen vindt het belangrijk dat er ook permanent gewoond wordt in het bos. Permanente bewoners investeren in hun leefomgeving en zijn betrokken. Permanente bewoning zorgt voor sociale controle en zal bijdragen aan sociale veiligheid waar iedereen wat aan heeft. Oosterduinen zal echter ook het gevaar onderkennen: permanente bewoning is belastender voor het bos en kan stadse fratsen met zich meebrengen. Het beleid richt zich erop om dit te voorkomen. Het is juridisch mogelijk om morele voorwaarden (de idealen) te verbinden aan permanent wonen. Daardoor kan Oosterduinen voorkomen dat het bos een woonwijk wordt. Dit vraagt ook hier samenspel met lokale overheid, die de morele voorwaarden kan omzetten in juridische.